DEX có thể là một khái niệm mà các anh em trong lĩnh vực crypto đã nghe qua rất nhiều lần rồi đúng không. Bởi lẽ, đây là vấn đề được mang ra mổ xẻ trên các diễn đàn hay các nhóm hoạt động nhỏ. Vậy DEX là gì? Và DEX khác với CEX như thế nào?
Trong bài viết hôm nay, Fiahub sẽ giúp bạn giải đáp 2 vấn đề trên.
Nội dung bài viết
DEX là gì?
DEX thực ra là từ viết tắc của Decentralized Exchange, hay tiếng Việt gọi là Sàn giao dịch phi tập trung. Tại đó, tất cả các giao dịch diễn ra một cách tự động và không dựa vào bất cứ tổ chức nào. Vì vậy, DEX không hề kiểm soát tiền của những ai tham gia sàn giao dịch này.
Hay nói một cách khác, người tham gia hoàn toàn có quyền quản lý quỹ và các giao dịch của bản thân mà không cần nhờ tới các bên thứ 3 hay bên trung gian. Điều này nhằm tránh được nhiều rủi ro liên quan đến vấn đề bảo mật, hay lừa đảo.
Ưu điểm của Sàn giao dịch phi tập trung
Quyền kiểm soát
Người dùng hoàn toàn nắm quyền quản lý và kiểm soát giao dịch, tài sản của mình. Tất cả các giao dịch được diễn ra trên DEX đều phải thông qua hợp đồng thông minh.
Mang tính ẩn danh cao
Tính ẩn danh rất quan trọng đối với người “chơi” tiền điện tử. Vì vậy, trên sàn DEX, người dùng sẽ luôn được bảo mật danh tính. Sàn sẽ chỉ biết được số lượng ví và không hề biết bạn là ai. Đây là điều rất được yêu thích ở DEX.
Bảo mật
Việc các sàn giao dịch bị hacker tấn công đã xảy ra rất nhiều. Vì vậy, hiện nay, sàn nào bảo mật càng tốt. Sàn đó được sự tín nhiệm của người dùng. Và các sàn giao dịch phi tập trung luôn ý thức được việc này.
Với Sàn giao dịch phi tập trung, các hacker gần như không thể nào tấn công hay hack được tài khoản để chiếm lấy tài sản của người dùng. Bởi lẽ, tài sản của người dùng luôn nằm trên Blockchain và được bảo mật bởi các node trong hệ sinh thái.
Nhược điểm của DEX
Mặt dù mang trong mình những ưu điểm tối ưu khiến nhiều người thích thú. Nhưng DEX cũng gây ra sự phiền phức vì sở hữu những nhược điểm vẫn chưa được cải thiện.
Trải nghiệm người dùng kém
Mặc dù đã được khắc phục nhiều lần và được đánh giá là trải nghiệm tốt hơn các sàn cũ. Nhưng trên thực tế, giao diện hay trải nghiệm vẫn chưa đạt được sự mượt mà khi so sánh với những sàn phi tập trung trên thị trường.
Tuy nhiên, vẫn có phần an ủi vì nhược điểm này vẫn có thể được cải thiện trong tương lai.
Không có khả năng thanh khoản
Khả năng thanh khoản của DEX kém hơn rất nhiều so với các sàn giao dịch tập trung khác. Điều này ngăn cản các trader sử dụng DEX để giao dịch. Tuy nhiên, cũng chính điều này đã khiến cho sàn DEX ít người dùng và tính thanh khoản hầu như không có.
Thời gian giao dịch trễ
Độ trễ giao dịch chính là một điểm yếu nữa của sàn phi tập trung DEX. Để hoàn thành giao dịch, lệnh phải được thực hiện on-chain trên blockchain và chờ đợi sự xác nhận của Node. Điều này quá rườm rà và không thích hợp với những bạn không kiên nhẫn.
Một số sàn giao dịch phi tập trung phổ biến
Bạn có thể dễ dàng thấy tên một số sàn DEX nổi tiếng được sử dụng hiện nay trong ảnh.
Sự khác biệt giữa sàn giao dịch phi tập trung DEX và sàn giao dịch tập trung CEX
Bảo mật và độ an toàn
Điều đầu tiên mà chúng ta không thể bỏ quan chính là tính an toàn và tính bảo mật. Hệ thống DEX an toàn hơn rất nhiều. Bởi lẽ nó không có một lỗ hổng cụ thể nào để hacker có thể truy cập. Đây là lý do vì sao sàn DEX rất khó sập.
Trong khi đó, CEX là sàn tập trung. Dù các nhà phát triển có sử dụng nhiều “lưới” bảo vệ đến thế nào, thì vẫn không thể nào tránh khỏi việc sàn bị hacker la liếm. Nếu vậy, tài sản của bạn sẽ bị mất đi hoàn toàn.
Vì thế, các sàn tập trung không bao giờ cam kết sự bồi thường cho người tham gia. Và sự cố XEM là một ví dụ điểm hình.
Tính ẩn danh
Như được chia sẻ ở trên, DEX có tính ẩn danh cao. Trong khi đó, CEX lại tuân thủ theo quy định mới của chính phủ về KYC và AML nghiêm ngặt. Vì thế, dùng tên khác để giao dịch trên sàn CEX là điều không thể.
Vậy DEX có được coi là thay thế cho CEX hay không?
Chúng ta không thể nào khẳng định được rằng DEX tốt hơn CEX hay DEX sinh ra để thay thế cho CEX. Dù có chắc chắn đến đâu, với trình độ hack cao siêu như hiện nay, chúng ta không thể cam kết 100% sàn DEX không bị hack. Tuy nhiên, vẫn không phủ nhận sàn tập trung đã bị mất điểm với người dùng bởi là nơi tập trung của nhiều hacker.
Có thể nói, DEX không phải là giải pháp tối ưu để thay thế cho CEX. Nhưng nếu là một nhà đầu tư crypto, người quyết định đồng tiền của mình. Bản thân bạn phải hiểu và đưa ra cho mình một lựa chọn phù hợp. Thật cẩn thận và thường xuyên tìm hiểu thông tin về tiền điện tử và các sàn để tránh tối đa những rủi ro đáng tiếc.
Tương lai của sàn giao dịch phi tập trung DEX
Chúng ta có thể dễ dàng thấy được sàn giao dịch DEX đang còn sơ khai hiện nay. Và bản thân DEX cũng chưa có nhiều cô cụ hỗ trợ chắc chắn và không có tính thanh khoản khi so với sàn tập trung. Chính vì vậy, đây là lý do tại sao DEX lại khó hút các trader đến vậy.
Nhưng trong tương lai, DEX có lẽ sẽ xây dựng và cải thiện được khuyết điểm của mình nếu muốn tồn tại và thay thế các sàn khác.
Hy vọng với những thông tin được chia sẻ ở trên về sản phi tập trung trong thị trường crypto, bạn đọc sẽ hiểu hơn về lĩnh vực này. Tuy nhiên, nếu có bất kỳ thắc mắc hay đóng góp thông tin. Hãy để lại comment hoặc liên hệ trực tiếp với Fiahub để bài viết được hoàn thiện hơn nhé!
Linh Bùi là một nhà sáng tạo nội dung, chuyên gia nghiên cứu trong lĩnh vực tài chính nói chung và tiền điện tử nói riêng. Với mong muốn chia sẻ các tuyến bài viết chuyên về kiến thức, cập nhật tin tức về thị trường tài chính tại Việt Nam và trên toàn cầu, Linh Bùi đã và đang tham gia với vai trò biên tập viên/người sáng tạo nội dung tại một số nền tảng, sàn giao dịch như Fiahub, BeInCrypto, Mitrade, Finixio, Dr.Localize… Trong mỗi bài viết của mình, Linh Bùi đều mong muốn đơn giản hóa các khái niệm tài chính liên quan, giảm thiểu rào cản gia nhập cho độc giả, đặc biệt là những người mới tham gia.
