Nội dung bài viết
Cá voi tác động đến Bitcoin như thế nào?
Nếu có ai đó có khả năng “thao túng thị trường,” thì đó chính là cá voi. Đây là những nhà đầu tư đang nắm giữ hàng nghìn Bitcoin, thường là các tổ chức, quỹ hoặc những người sở hữu từ thời kỳ đầu. Và trong năm 2025, họ đang hoạt động mạnh hơn bao giờ hết.
Theo thống kê, tính đến tháng 5 năm 2025, số lượng ví nắm giữ hơn 1.000 Bitcoin đã tăng lên 1.455, đánh dấu một làn sóng tích lũy mới. Một phần sự tăng trưởng này đến từ các tổ chức lớn: chỉ riêng quỹ Strategy đã nắm giữ hơn 580.000 BTC (khoảng 2.76% tổng nguồn cung), trong khi BlackRock cũng đã bổ sung Bitcoin vào quỹ iShares Bitcoin Trust ETF và các danh mục liên quan.
Gộp lại, hai công ty này kiểm soát ước tính 6% tổng nguồn cung Bitcoin, một con số đáng kinh ngạc trong một hệ sinh thái có nguồn cung cố định và thanh khoản trên các sàn giao dịch ngày càng mỏng.
Cá voi không nhất thiết phải là những người hold (nắm giữ dài hạn). Họ mua với số lượng lớn, chốt lời khi giá tăng mạnh và thường bán ra ngay khi các nhà đầu tư nhỏ lẻ ồ ạt mua vào. Kể từ đầu năm 2025, nhiều đợt điều chỉnh giá lớn đã xảy ra sau khi một lượng lớn Bitcoin được chuyển vào các sàn giao dịch từ các ví cá voi. Các nhà phân tích đã ghi nhận mô hình này từ tận tháng Hai.
Ngược lại, những khoảng thời gian ví cá voi “ngủ yên” lại trùng hợp với đà tăng giá của Bitcoin, bao gồm cả giai đoạn giá vượt mốc 110.000 USD vào tháng Tư.
Dù vậy, không phải tất cả cá voi đều là những nhà giao dịch ngắn hạn. Dữ liệu từ CryptoQuant cho thấy, các địa chỉ cá voi cũ chỉ chốt lời 679 triệu USD kể từ tháng Tư, trong khi những ví lớn mới hơn – có thể là các quỹ phòng hộ hoặc cá nhân có tài sản lớn – đã bán ra hơn 3.2 tỷ USD trong cùng thời gian. Điều này cho thấy một sự phân hóa rõ rệt: Những cá voi lâu năm có vẻ đang tích lũy cho dài hạn, trong khi những người mới tham gia lại nhanh chóng chốt lời.
Hành vi của cá voi có thể phức tạp, nhưng tác động của họ thì rất rõ ràng. Dù họ đang tích lũy hay phân phối, những thực thể này vẫn đóng vai trò cực kỳ lớn trong việc định hình xu hướng và hướng đi của giá Bitcoin.
| Danh mục chủ sở hữu | Số lượng BTC nắm giữ (xấp xỉ) | % tổng nguồn cung | Ghi chú |
| 100 địa chỉ hàng đầu | ~5,9 triệu BTC | ~28% | Phản ánh sự tập trung cao nhất, bao gồm cá voi và các tổ chức đầu tiên |
| Địa chỉ >1,000 BTC | ~8,4 triệu BTC | ~40% | Vì “cá voi” điển hình, bao gồm các quỹ, sàn giao dịch và người nắm giữ OG |
| Địa chỉ có >10,000 BTC | ~2,9 triệu BTC | ~14% | Hầu hết là những người nắm giữ tổ chức và những người áp dụng rất sớm. |
| 1,000 địa chỉ hàng đầu | > 3 triệu BTC | >15% | Trùng lặp rộng rãi với top 100, nhưng bao gồm cả cá voi cỡ trung bình. |
Nhà phát triển có thể tác động đến giá Bitcoin không?
Các bản nâng cấp do nhà phát triển thực hiện không xảy ra thường xuyên trong hệ sinh thái Bitcoin. Khi chúng xuất hiện, chúng thường tạo ra những ảnh hưởng lớn. Chức năng mới, khả năng mở rộng tốt hơn hay tính riêng tư cao hơn? Những điều này thu hút sự chú ý và sự chú ý thì tác động đến giá.
SegWit – Tháng 8 năm 2017
SegWit đã thay đổi cách dữ liệu được lưu trữ trong các khối (block), giúp chứa được nhiều giao dịch hơn và giảm phí. Nó cũng mở đường cho những công nghệ như Lightning Network.
Vậy điều gì đã xảy ra sau đó? Giá Bitcoin tăng vọt. Bitcoin đã nhảy vọt từ khoảng 4.000 USD vào tháng 8 lên gần 20.000 USD vào tháng 12 năm 2017.
Đây không chỉ là do SegWit (năm 2017 là một thị trường tăng trưởng mạnh), nhưng SegWit đã giúp tạo nên nền tảng vững chắc cho đà tăng đó.
Taproot – Tháng 11 năm 2021
Taproot đã giúp Bitcoin thông minh hơn và riêng tư hơn. Các giao dịch phức tạp giờ đây có thể trông giống như các giao dịch đơn giản trên chuỗi, cải thiện tính riêng tư và hiệu quả. Nó cũng mở ra cánh cửa cho các giao thức phức tạp hơn.
Taproot được kích hoạt chỉ vài ngày sau khi Bitcoin đạt đỉnh lịch sử 64.000 USD. Đợt tăng giá này không hoàn toàn chỉ vì Taproot; còn có những yếu tố khác như sự kiện quỹ ETF và các yếu tố kinh tế vĩ mô. Tuy nhiên, nó chắc chắn đã củng cố cảm giác rằng Bitcoin đang ngày càng trưởng thành.
Bản nâng cấp này đã được thai nghén trong nhiều năm, với sự đóng góp của hơn 150 nhà phát triển.
Ordinals và BRC-20 – 2023-2024
Sau đó, một điều mà không ai thực sự lường trước đã xảy ra: NFT và memecoin… trên Bitcoin.
Nhờ vào Taproot và một số nhà phát triển sáng tạo, người dùng bắt đầu “khắc” dữ liệu lên các satoshi riêng lẻ. Ban đầu là các tệp ảnh JPEGs, sau đó phát triển thành các token BRC-20 (về cơ bản là các memecoin chỉ tồn tại trên Bitcoin).
Hơn 2 tỷ USD giá trị vốn hóa đã được tạo ra chỉ trong vài tháng, và phí giao dịch của thợ đào cũng tăng vọt.
Covenants, OP_CAT và OP_CTV
Tính đến tháng 5 năm 2025, các nhà phát triển đã và đang thảo luận về những công nghệ lớn tiếp theo: covenants (giao ước) và các mã lệnh mới như OP_CTV và OP_CAT. Những công nghệ này có thể mang lại nhiều sự linh hoạt hơn, chẳng hạn như các kho tiền (vault) và các điều kiện chi tiêu có thể lập trình – những ý tưởng lớn cho tiện ích lâu dài của Bitcoin.
Chính phủ không kiểm soát Bitcoin, nhưng vẫn có thể làm rung chuyển thị trường
Không có chính phủ nào kiểm soát được Bitcoin, nhưng điều đó không có nghĩa là họ không gây ra tác động. Từ việc phê duyệt quỹ ETF cho đến các luật giám sát, những thay đổi về quy định đã trở thành một trong những yếu tố lớn nhất tạo ra các biến động lớn trên thị trường.
Lấy ví dụ, việc phê duyệt các quỹ ETF Bitcoin giao ngay ở Mỹ vào năm 2024. Đó là một khoảnh khắc bước ngoặt: Nhiều quỹ được bật đèn xanh và Bitcoin đã tăng vọt vượt mốc 73.000 USD. Hàng tỷ USD đã chảy vào thông qua các nền tảng như IBIT của BlackRock, và thông điệp gửi đi rất rõ ràng: Các tổ chức cuối cùng đã tham gia vào cuộc chơi.
Ngược lại, đề xuất của Liên minh châu Âu (EU) về việc siết chặt giám sát đối với các ví tự lưu ký đã gây chao đảo thị trường vào năm 2023 và 2024. Vấn đề không chỉ là về quyền riêng tư; nó làm dấy lên lo ngại rằng tiền mã hóa đang bị “rào chắn” thay vì được chấp nhận. Các nhà đầu tư đã phản ứng tương ứng, với một đợt điều chỉnh giá ngắn hạn phản ánh sự lo lắng đó.
Các yếu tố kinh tế vĩ mô cũng đóng một vai trò quan trọng. Bitcoin vẫn hành xử giống như một cổ phiếu công nghệ có biến động mạnh. Khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tạm dừng tăng lãi suất vào cuối năm 2023 và gợi ý về việc cắt giảm lãi suất vào năm 2024, giá BTC đã phản ứng nhanh chóng. Lãi suất thấp hơn đồng nghĩa với thanh khoản dồi dào hơn, đồng đô la yếu hơn và sự thèm muốn các tài sản giá trị, bao gồm cả Bitcoin, gia tăng.
Và ngay cả khi có lệnh cấm hoàn toàn, Bitcoin cũng không dừng lại. Các hạn chế liên tục của Trung Quốc đối với việc giao dịch và khai thác đã không xóa bỏ được nhu cầu. Người dùng vẫn tiếp cận BTC thông qua các quầy giao dịch OTC (ngoài sàn), VPN và các nền tảng nước ngoài.
Thực tế, khối lượng giao dịch OTC tại Trung Quốc vào năm 2025 vẫn duy trì ở mức đáng kinh ngạc. Sự kiên cường đó cho thấy việc thực thi các lệnh cấm đối với một thứ được xây dựng để không có biên giới là khó khăn đến mức nào.
Vì vậy, mặc dù chính phủ không thể kiểm soát Bitcoin, nhưng hành động của họ vẫn định hình môi trường mà Bitcoin tồn tại và phát triển.
Ai thật sự kiểm soát giá Bitcoin?
Vậy ai mới là người thực sự kiểm soát giá Bitcoin?
Không phải chỉ riêng cá voi. Không phải các nhà phát triển cốt lõi. Cũng không phải Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC), Fed hay chính phủ Trung Quốc. Đó là tất cả bọn họ – và đồng thời cũng không phải ai trong số họ – cùng tham gia vào một cuộc “giằng co” mang tính phi tập trung, nơi mà quyền lực được chia sẻ, thay đổi liên tục tùy theo tình huống.
- Cá voi vẫn tạo ra biến động lớn, đặc biệt trong những thời điểm thị trường thiếu thanh khoản.
- Các nhà phát triển định hình giao thức, tạo ra nền tảng cho những trường hợp sử dụng trong tương lai.
- Chính phủ tạo ra áp lực hoặc sự cho phép thông qua quy định, thuế và các biện pháp thực thi.
- Và các yếu tố vĩ mô – lãi suất, lạm phát và sức mạnh của đồng đô la – quyết định khẩu vị rủi ro rộng lớn hơn của thị trường.
Nhưng đó chỉ là những “người chơi” chính.
Tâm lý thị trường cũng có trọng lượng thực sự. Sự hưng phấn của nhà đầu tư nhỏ lẻ có thể tạo ra những đợt tăng giá theo hình parabol. Sự thận trọng của các tổ chức có thể gây ra những đợt giảm giá mạnh. Ngay cả các câu chuyện xã hội – từ làn sóng AI đến bất ổn toàn cầu – giờ đây cũng ảnh hưởng đến vị trí của Bitcoin trong các danh mục đầu tư.
Trong năm 2025, bạn đã thấy sự tương tác này diễn ra:
- Các quỹ ETF Spot được phê duyệt đã mang lại dòng vốn kỷ lục, nhưng không phải lúc nào cũng duy trì được đà tăng.
- Những đợt trấn áp về quy định ở khu vực này lại đi kèm với sự tăng trưởng ở một khu vực khác.
- Hoạt động của cá voi gây ra ít hoảng loạn hơn trong các thị trường yên bình.
- Và đôi khi, những đợt tăng giá lớn nhất chỉ đến từ hiệu ứng câu chuyện, chứ không phải từ các yếu tố cơ bản.
Đó chính là nghịch lý của Bitcoin: Nó là một hệ thống phi tập trung nhưng không miễn nhiễm với các tác động bên ngoài. Giá Bitcoin phản ánh niềm tin, hành vi và một quá trình “đàm phán” liên tục giữa người dùng, nhà phát triển, tổ chức và các cơ quan quản lý.
Giá cả không phải là một phán quyết cuối cùng, mà giống như một nhịp đập, ghi lại niềm tin, sự bất ổn và niềm tin một cách liên tục theo thời gian thực.
Vậy là chúng ta đã phân tích các yếu tố xoay quanh sự kiểm soát giá của Bitcoin. Xét trên bình diện chung, giá của Bitcoin gần như tồn tại “độc lập” với các biến động từ bên ngoài – tay vào đó là sự ghi nhận những trong một thời gian dài hình thành và phát triển.
Cảm ơn sự theo dõi và đón đọc của các bạn. Đừng quên để lại bình luận dưới bài viết. Mọi thắc mắc về thị trường tiền kỹ thuật số, vui lòng liên hệ đội ngũ Support của Fiahub 24/7.
Freelancer Marketing và Content Creator với gần 10 năm kinh nghiệm; trong đó có khoảng hơn 3 năm làm việc trong mảng Blockchain với vai trò Dịch Thuật và Copywriter.
Với kiến thức sâu rộng cùng khả năng diễn giải để những thuật ngữ công nghệ khó hiểu trở nên gần gũi hơn với người đọc. Lê Hoàng đảm nhiệm những bài viết trong chuyên mục "Từ Điển Crypto" và "Hướng Dẫn Người Mới" tại Fiahub Blog
