Vitalik Buterin, cha đẻ của blockchain Ethereum, vừa lên tiếng kêu gọi phát triển hạ tầng mã nguồn mở và có thể kiểm chứng trong các lĩnh vực trọng yếu như y tế, tài chính và quản trị, nhằm đối phó với rủi ro độc quyền và lạm dụng từ các hệ thống độc quyền.
Trong một bài viết trên blog cá nhân hôm thứ Tư, Buterin cho rằng khi hạ tầng số ngày càng gắn bó với đời sống, việc phụ thuộc vào các hệ thống khép kín và thiếu minh bạch sẽ làm mất dần niềm tin, đồng thời tạo ra nguy cơ tập trung quyền lực.
“Những nền văn minh hưởng lợi nhiều nhất từ các làn sóng công nghệ mới không phải là những người chỉ tiêu thụ công nghệ, mà là những người tạo ra nó. Sự minh bạch và khả năng kiểm chứng có thể chống lại sự chia cắt toàn cầu,” – Buterin viết.
Nội dung bài viết
Hạ tầng mở cho y tế, tài chính và bỏ phiếu
Buterin lấy ví dụ trong lĩnh vực y tế, các công nghệ độc quyền có thể hạn chế tiếp cận, tạo ra độc quyền dữ liệu và rủi ro giám sát người dùng. Ông dẫn chứng chiến dịch triển khai vắc-xin COVID-19, nơi các hệ thống sản xuất và truyền thông khép kín làm suy giảm niềm tin công chúng. Ngược lại, các sáng kiến như PopVax – vốn áp dụng quy trình mở – giúp giảm chi phí và hạn chế sự hoài nghi.
Trong tài chính, Buterin so sánh trải nghiệm cá nhân: chỉ mất 5 giây để ký một giao dịch crypto, nhưng mất đến 30 phút và 119 USD để gửi một văn bản giấy tờ có chữ ký ra nước ngoài. Điều này cho thấy hạ tầng blockchain mở và minh bạch có thể loại bỏ sự kém hiệu quả mà hệ thống truyền thống đang vướng phải.
Đối với quản trị và bầu cử, Buterin nhấn mạnh sự cần thiết của phần cứng và phần mềm mở, an toàn. Sau hàng thập kỷ hoài nghi đối với các máy bỏ phiếu điện tử sử dụng phần mềm độc quyền, ông khẳng định các hệ thống “hộp đen” sẽ không bao giờ mang lại sự tin tưởng của công chúng.
Cốt lõi nằm ở quyền riêng tư
Buterin từ lâu đã là người ủng hộ mạnh mẽ quyền riêng tư. Ông cho rằng việc dựa dẫm vào “tính minh bạch tuyệt đối” hoặc “niềm tin mù quáng vào lãnh đạo” là tư duy lỗi thời.
Hồi tháng 4, Buterin từng công bố lộ trình quyền riêng tư cho Ethereum, trong đó nêu rõ những thay đổi ngắn hạn ở tầng giao thức và hệ sinh thái để tăng cường bảo vệ dữ liệu người dùng.
Thông điệp của Vitalik Buterin là lời cảnh tỉnh: nếu thế giới mặc nhiên để các tập đoàn lớn kiểm soát hạ tầng số, rủi ro lạm dụng và độc quyền sẽ ngày càng gia tăng. Thay vào đó, việc phát triển công nghệ mở, minh bạch, có thể kiểm chứng sẽ là chìa khóa để xây dựng niềm tin và đảm bảo công bằng trong các lĩnh vực quan trọng của xã hội.
Quang Ngo là một tech content creator với nền tảng về Data Science và AI. Bắt đầu tìm hiểu về công nghệ blockchain và tiền điện tử từ 2022, hiện Quang Ngo nghiên cứu về một số ứng dụng của blockchain trong mảng dữ liệu tài chính và mua sắm, đồng thời đảm nhận biên soạn các bài viết chia sẻ kiến thức về các kỹ thuật và công nghệ trong blockchain, cũng như cập nhật các thông tin HOT trên thị trường dưới góc nhìn của một người am hiểu về tiền điện tử và blockchain
