Ngay sau khi bản nâng cấp Fusaka được triển khai, mạng lưới Ethereum đã trải qua một sự cố nghiêm trọng khi tỷ lệ người tham gia xác thực giảm mạnh.
Nguyên nhân xuất phát từ lỗi trong máy khách đồng thuận Prysm, khiến hàng loạt validator bị đưa vào trạng thái ngoại tuyến và đẩy mạng đến sát ngưỡng mất tính cuối cùng (finality).
- Xem thêm: Mua ETH bằng VNĐ tại Fiahub
Sự cố bắt đầu khi Prysm công bố rằng phiên bản v7.0.0 đã vô tình tạo ra các trạng thái cũ không cần thiết trong quá trình xử lý chứng thực lỗi thời. Theo nhà phát triển cốt lõi Terence Tsao, lỗi này khiến các nút (node) sử dụng Prysm không thể hoạt động bình thường. Nhằm giảm thiểu rủi ro, Prysm khuyến nghị người vận hành thêm cờ “–disable-last-epoch-targets” như giải pháp tạm thời.
Dữ liệu từ Beaconcha.in ghi nhận tại epoch 411.448, tỷ lệ tham gia đồng bộ hóa của mạng chỉ còn 75%, trong khi tỷ lệ tham gia bỏ phiếu rơi xuống 74,7%, tương đương mức giảm 25% so với bình thường. Với mức giảm này, mạng Ethereum chỉ còn cách khoảng 9% nữa là chạm ngưỡng dưới 2/3 số validator cần thiết để duy trì tính cuối cùng của chuỗi. Nếu điều đó xảy ra, các khối vẫn có thể được tạo ra, nhưng chuỗi sẽ không thể hoàn thiện, gây ra hàng loạt hệ quả nghiêm trọng trên toàn hệ sinh thái.
Rất may, mạng đã phục hồi tương đối nhanh. Tại epoch 411.712, tỷ lệ tham gia bỏ phiếu đã quay lại gần 99% và tỷ lệ đồng bộ hóa đạt 97%, cho thấy phần lớn validator đã trở lại trạng thái hoạt động. Trước khi sự cố diễn ra, Ethereum thường xuyên duy trì tỷ lệ tham gia bỏ phiếu trên 99%.
Mức độ sụt giảm gần tương đương với tỷ lệ validator đang sử dụng Prysm, vốn chiếm khoảng 22,7% trước sự cố và giảm xuống còn 18% ngay sau khi lỗi bị phát hiện. Điều này cho thấy sự cố chủ yếu ảnh hưởng đến nhóm validator dựa vào máy khách này.
Tình trạng mạng suýt mất tính cuối cùng từng xảy ra trong lịch sử. Tháng 5/2023, Ethereum đã hai lần mất finality trong vòng 24 giờ vì lỗi trong hai máy khách đồng thuận Prysm và Teku. Tồi tệ hơn, vào năm 2022, Prysm từng chiếm hơn 68% số node đồng thuận, đồng nghĩa nếu sự cố tương tự xảy ra vào thời điểm đó, mạng lưới có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng hơn nhiều.
Dù tính đa dạng máy khách (client diversity) của Ethereum đã cải thiện trong những năm gần đây, mức độ phân tán vẫn chưa đạt ngưỡng an toàn. Theo dữ liệu của MigaLabs, Lighthouse hiện chiếm hơn 52,5% số node đồng thuận, trong khi Prysm đứng thứ hai với khoảng 18%. Điều này đồng nghĩa chỉ một lỗi trong Lighthouse cũng đủ để đe dọa sự ổn định của mạng, điều mà nhiều chuyên gia cộng đồng, bao gồm Anthony Sassano, tiếp tục cảnh báo.
Sự cố lần này một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phân bổ validator đều hơn giữa các máy khách đồng thuận. Khi Ethereum tiếp tục mở rộng và xử lý khối lượng giao dịch lớn hơn, tính đa dạng máy khách không chỉ là khuyến nghị mà là yếu tố sống còn để đảm bảo mạng lưới vận hành ổn định, minh bạch và chống chịu tốt hơn trước các lỗi phần mềm bất ngờ.
Linh Bùi là một nhà sáng tạo nội dung, chuyên gia nghiên cứu trong lĩnh vực tài chính nói chung và tiền điện tử nói riêng. Với mong muốn chia sẻ các tuyến bài viết chuyên về kiến thức, cập nhật tin tức về thị trường tài chính tại Việt Nam và trên toàn cầu, Linh Bùi đã và đang tham gia với vai trò biên tập viên/người sáng tạo nội dung tại một số nền tảng, sàn giao dịch như Fiahub, BeInCrypto, Mitrade, Finixio, Dr.Localize… Trong mỗi bài viết của mình, Linh Bùi đều mong muốn đơn giản hóa các khái niệm tài chính liên quan, giảm thiểu rào cản gia nhập cho độc giả, đặc biệt là những người mới tham gia.
