Câu trả lời của Trung Quốc cho thách thức tiền điện tử, đồng tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương e-CNY, sẽ nhanh chóng cất cánh khi ra mắt dự kiến vào năm 2022. Nhóm nghiên cứu của Deutsche Bank kiểm tra chi tiết loại tiền kỹ thuật số này và đưa ra câu trả lời cho các câu hỏi phổ biến về e-CNY .
Nội dung bài viết
e-CNY là gì?
e-CNY, hay đồng nhân dân tệ kỹ thuật số, là một loại tiền kỹ thuật số tập trung, giống như tiền mặt, dự kiến sẽ được sử dụng chủ yếu cho thanh toán bán lẻ ở Trung Quốc. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC), ngân hàng trung ương và các tổ chức điều hành e-CNY đã tiến hành các chương trình thí điểm e-CNY quy mô lớn ở nhiều thành phố trong vài tháng qua.
Tại sao PBOC giới thiệu e-CNY?
Theo nghiên cứu của Deutsche Bank, việc PBOC giới thiệu e-CNY phục vụ hai mục tiêu khác nhau nhưng có liên quan với nhau.
Mục tiêu dài hạn đầu tiên là tạo ra một loại tiền kỹ thuật số có thể cạnh tranh với các loại tiền kỹ thuật số khác như Bitcoin, stablecoin và các loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) khác, đồng thời đảm bảo rằng đồng Nhân dân tệ tiếp tục là loại tiền tệ thống trị ở Trung Quốc.
Mục tiêu thứ hai, trước mắt hơn là định hình lại hệ thống thanh toán hiện tại của Trung Quốc bằng cách cung cấp phương thức thanh toán kỹ thuật số giống như tiền mặt: mọi người đều có thể truy cập, chi phí thấp, ẩn danh (ở một mức độ nhất định) và tạo điều kiện cạnh tranh giữa các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán.
e-CNY hoạt động như thế nào?
e-CNY được PBOC hỗ trợ hoàn toàn và được các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán đưa vào vận hành. Nó cho phép ẩn danh tốt hơn và bảo vệ thông tin cá nhân tốt hơn nhưng vẫn lưu giữ đủ hồ sơ để truy tìm các hoạt động bất hợp pháp như rửa tiền và trốn thuế.
PBOC đã chọn định nghĩa e-CNY là tiền mặt đang lưu hành hoặc là M0 theo ngôn ngữ của các ngân hàng trung ương. Việc xác định e-CNY là M0, thay vì M1 hay M2, có một số ý nghĩa:
- Thứ nhất, e-CNY sẽ là trách nhiệm pháp lý của PBOC. Trong hệ thống tiền tệ của Trung Quốc, M0 hàm ý trách nhiệm trực tiếp từ PBOC, trong khi M1 và M2 bao gồm một số khoản nợ nhất định từ các ngân hàng thương mại. Định nghĩa này có nghĩa là e-CNY sẽ hoàn toàn không có rủi ro.
- Thứ hai, ví kỹ thuật số chứa e-CNY sẽ không được coi là tài khoản ngân hàng. Các chương trình thí điểm của PBOC cho đến nay chỉ yêu cầu số điện thoại di động để có ví điện tử CNY.
- Thứ ba, không thể trả lãi cho e-CNY. Tiền lãi có thể được trả bằng M1 hoặc M2 (tiền gửi ngân hàng), nhưng không phải bằng M0 (tiền mặt). Điều này rất quan trọng vì hầu hết các loại tiền kỹ thuật số, bao gồm một số CBDC hiện đang được xem xét, đều không loại trừ việc thanh toán lãi.
- Cuối cùng, chỉ có ngân hàng mới có thể chuyển đổi e-CNY thành tiền gửi ngân hàng và ngược lại.
Một cân nhắc quan trọng đằng sau định nghĩa M0 của e-CNY là nó có khả năng ngăn cản việc loại bỏ trung gian của các ngân hàng. Bằng cách xác định e-CNY là M0 và cấm thanh toán lãi, PBOC có thể dự tính chỉ một lượng hạn chế e-CNY đang lưu hành để thay thế tiền mặt chứ không thay thế tiền gửi ngân hàng.
Cấu trúc hai tầng của e-CNY
Theo PBOC, e-CNY sẽ áp dụng cấu trúc hai tầng. Tuy nhiên, từ quan điểm của người dùng e-CNY, hệ thống thực sự có nhiều hơn hai lớp.
PBOC nằm ở cấp cao nhất và đóng vai trò cấp cao. Để mở tài khoản e-CNY/ví kỹ thuật số, người dùng sẽ cần đến một trong các tổ chức cấp 2. Các tổ chức cấp 2 cho đến nay bao gồm 6 ngân hàng quốc doanh lớn nhất và hai ngân hàng internet (WeBank và MYBank). Điều này có thể được thực hiện trực tuyến hoặc ngoại tuyến.
Sau khi thiết lập ví e-CNY, người dùng sẽ có thể tận hưởng nhiều loại dịch vụ được cung cấp, không chỉ bởi ngân hàng phát hành mà còn bởi nhiều ngân hàng và nhà cung cấp dịch vụ thanh toán khác. Đây được gọi là các tổ chức “cấp 2.5”, không thể thực hiện trao đổi e-CNY nhưng có thể cung cấp thanh toán và các dịch vụ khác cho chủ sở hữu e-CNY.
Ở tầng dưới cùng là thương nhân, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Chuyển khoản e-CNY ngang hàng rất dễ thực hiện giữa người tiêu dùng, nhưng người bán có thể sẽ làm việc với các tổ chức cấp 2 hoặc cấp 2,5 để thiết lập cơ sở hạ tầng nhận thanh toán e-CNY trực tuyến và ngoại tuyến.
Theo cơ cấu này, PBOC giao hầu hết trách nhiệm cho các tổ chức cấp 2. Các tổ chức cấp 2 sẽ cung cấp dịch vụ khách hàng và bảo vệ quyền riêng tư của khách hàng, thực hiện các nghĩa vụ KYC và đầu tư vào cơ sở hạ tầng cứng và mềm để sử dụng e-CNY bán lẻ. Điều này sẽ gây tốn kém cho các tổ chức cấp 2 nhưng dù sao cũng sẽ được hoan nghênh vì họ sẽ có cơ hội tham gia vào lĩnh vực kinh doanh thanh toán vốn đang bị thống trị bởi các công ty internet.
Tính ẩn danh có kiểm soát: kỷ nguyên mới của việc bảo vệ quyền riêng tư?
PBOC mô tả khả năng bảo vệ quyền riêng tư của e-CNY là “ẩn danh có thể kiểm soát”. Điều đó nghĩa là gì? Theo Nhà kinh tế trưởng Trung Quốc, Yi Xiong, e-CNY cung cấp cho người dùng tùy chọn che giấu danh tính của họ với các đối tác, đồng thời cho phép cơ quan thực thi pháp luật (chứ không phải các đơn vị chính phủ riêng lẻ) có khả năng theo dõi các giao dịch bất hợp pháp. Tính năng ẩn danh của e-CNY sẽ khiến các nền tảng trực tuyến khó thu thập thông tin người dùng hơn.
Ý nghĩa: Điều gì sẽ xảy ra với việc triển khai e-CNY?
e-CNY có thể sẽ chính thức được tung ra thị trường vào năm 2022 sau Thế vận hội mùa đông, nếu không sớm hơn. Các chương trình thí điểm e-CNY gần đây đã được ứng dụng khá tiên tiến.
Ông nói thêm rằng e-CNY dự kiến sẽ đưa bảo vệ quyền riêng tư kỹ thuật số của Trung Quốc sang một kỷ nguyên mới, nhưng tác động đến việc truyền tải chính sách tiền tệ có thể sẽ nhỏ ít nhất trong thời gian tới.
Việc triển khai e-CNY thành công cũng có thể đẩy nhanh tốc độ số hóa tiền tệ trên toàn cầu. Nếu e-CNY được sử dụng rộng rãi ở Trung Quốc, các ngân hàng trung ương khác có thể sẽ coi đây vừa là bằng chứng về tính khả thi của CBDC vừa là dấu hiệu của sự cạnh tranh gia tăng, khiến họ phải tăng gấp đôi nỗ lực trong việc phát triển tiền kỹ thuật số của riêng mình.
Cảm ơn sự theo dõi và đón đọc của các bạn. Hy vọng bài viết đã mang tới những thông tin thú vị về Digital Yuan. Mọi thắc mắc về thị trường tiền kỹ thuật số vui lòng liên hệ đội ngũ Support của Fiahub 24/7.
Freelancer Marketing và Content Creator với gần 10 năm kinh nghiệm; trong đó có khoảng hơn 3 năm làm việc trong mảng Blockchain với vai trò Dịch Thuật và Copywriter.
Với kiến thức sâu rộng cùng khả năng diễn giải để những thuật ngữ công nghệ khó hiểu trở nên gần gũi hơn với người đọc. Lê Hoàng đảm nhiệm những bài viết trong chuyên mục "Từ Điển Crypto" và "Hướng Dẫn Người Mới" tại Fiahub Blog
